پرتقال

مدیریت تغذیه و کوددهی مرکبات

مقدمه:
مركبات از خانواده Rutaceae و زيرخانواده Aurantioideae بوده است، این خانواده شامل پرتقال، لیمو، نارنج، گریپ فروت می باشد. مرکبات از کشورهای جنوب شرقی آسیا شامل مالزی، اندونزی و فیلیپین منشا گرفته است و موطن اصلی آن شمال شرقی هند است. ورود مرکبات (به غیر از بالنگ و نارنج) به ایران حدودا به 400 سال پیش بر می گردد.
شرایط آب و هوایی مناسب کشت مرکبات
درختان مرکبات در مناطق با اقلیم‌های خنک‌تر رشد بهتری دارند. با این حال، مرکباتی مانند گریپ‌فروت که میوه بزرگی دارند، در محیط‌های خنک، شیرین نمی‌شوند. دمای بهینه متوسط روازنه باید بین ۲۳ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد. میزان رشد مرکبات در دمای بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد و زیر ۱۳ درجه سانتی‌گراد، به‌شدت کاهش می‌یابد. وقتی دما به زیر صفر می‌رسد، حتی برای مدتی کوتاه، گل‌ها و میوه‌های تازه شروع به ریزش می‌کنند.
خاک مناسب کشت مرکبات
درختان مرکبات در انواع مختلفی از خاک ها رشد می کنند. البته کاشت مرکبات در خاک های شنی لومی و لوم  بهتر است، در این خاک ها عمل تهویه بخوبی صورت می گیرد. بعلاوه حاصلخیزی نسبتا خوبی داشته و به ندرت از آب اشباع می شوند. عمیق بودن خاک های شنی باعث ایحاد شرایطی برای ریشه درخت می شود که درخت قادر است سیستم ریشه خود را بیش از دو متر در خاک گسترده و پراکنده نماید. در خاک های شنی لومی و لوم حجم خاک نفوذپذیر که ریشه ها در آن گسترده می شود کاسته می شود. خاک های لوم در معرض خطر اشباع آب و محدودیت تهویه قرار دارند بنابراین نقش مدیریت آبیاری و برنامه زهکشی در این مواقع مهم تر بنظر می رسد. بطور کلی خاک های سنگین و رسی برای مرکبات مناسب نبوده و سیستم ریشه در یک فضای بسیار محدود پراکنده می شود. مناسب ترین PH برای مرکبات بین 5/5 تا 5/7 می باشد. مرکبات به PH بالا حساس بوده و به سرعت در ناحیه رشد ریشه ها تجمع نمک رخ داده و سبب ایجاد خاک شور-قلیا می شود که مرکبات رشد خوبی در این نوع خاک ها ندارند. در خاک های با PH کمتر از 5 کمبود عناصری چون کلسیم، منیزیم و فسفر و مولیبدن مشاهده می شود. در مقابل در خاک های قلیایی کمبود عناصر ریزمغذی چون آهن، منگنز، مس و روی دیده می شود. محلول پاشی برگی این عناصر می تواند شدت این کمبودها را کاهش دهد. بهتر است از استفاده خاک های رس اجتناب شود چون اکسیژناسیون و عملکرد طبیعی سیستم ریشه را از بین می‌برند، در حالی که خاک‌های آهکی نیز باعث اختلالات تغذیه‌ای و کمبودهای تغذیه‌ای می‌شود که مانع رشد درختان می‌شود.
توصیه کودی درختان مرکبات
یکی از مهمترین ابزارهای مدیریتی که می تواند رشد گیاه را بهبود و تولید را بالا ببرد، تغذیه گیاه و حاصلخیزی خاک با استفاده از عناصر مورد نیاز گیاه است. تغذیه مرکبات یکی از عوامل مهم در بهبود کمی و کیفی محصول به شمار می آید که سبب عملکرد مطلوب و بهبود رنگ، طعم و شکل میوه، کاهش ریزش میوه، افزایش مقاومت در برابر آفات و بیماری ها و ایجاد مقاومت در برابر تنش های محیطی (سرما و گرما) می شود. در تغذیه مناسب نه تنها می بایست هر عنصر به اندازه کافی در دسترس گیاه قرار بگیرد بلکه ایجاد تعادل میان میزان عناصر مصرفی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زيرا در حالت عدم تعادل تغذيـه اي بـا افـزودن تعـدادي از عناصـر غـذايي نـه تنهـا افـزايش عملكردي رخ نمي دهد، بلكه اختلالاتـي نيـز در رشـد گيـاه ايجـاد می شود و در نهايـت عملکرد محصول کاهش می یابد.
اهمیت استفاده از کود ازت بالا در تولید مرکبات
نیتروژن مهم ترین عنصر غذایی در تغذیه درختان مرکبات است که تعیین کننده رشد رویشی درختان می باشد. کودهای حاوی نیتروژن در رشد رویشی، گلدهی، تشکیل میوه، عملکرد محصول، رسیدگی میوه ها و مسائل فیزیولوژی پس از برداشت در مرکبات دخالت دارد. نیتروژن در ساخت ترکیبات پروتئین، اسیدهای آمینه و کربوهیدرات ها نقش فعال دارد. همچنین میزان نیتروژن در رنگ بندی میوه ها موثر است. از آنجایی که اندام های جوان و در حال رویش درختان میوه نیاز زیادی به این عنصر دارند، نیتروژن به شدت متحرک بوده و به قسمت های در حال رشد منتقل می شود. نیتروژن در مرکبات در تشکیل گلدهی بسیار موثر بوده و باعث افزایش گلدهی در درختان مرکبات می شود و بنابراین تشکیل میوه و عملکرد را نیز افزایش می دهد.
یکی از علایم کمبود نیتروژن در درختان مرکبات کاهش رشد رویشی درخت است. همانطور که گفته شده نیتروژن عنصری متحرک در گیاهان است و در اثر کمبود معمولا برگ های مسن زرد می شوند در حالی که برگ های جوان سبز باقی می مانند. از علایم دیگر کمبود نیتروژن می توان به ریزش بیش از حد گل ها و میوه ها ، کوچک ماندن میوه ها و کاهش عملکرد محصول اشاره کرد. به این منظور جهت جلوگیری از کمبود نیتروژن در مرکبات پیشنهاد می کنیم از کودهای حاوی نیتروژن شرکت رهروان رویش سبز مانند انکسترا 5-5-30، هورتی گرو 10-20-30، سولویتا 10-10-30 و نیترومول استفاده نمایید. قابل ذکر  است که محلول پاشی زمستانه نیتروژن قبل از گلدهی در مرکبات موجب افزایش عملکرد و درشتی میوه و کاهش سال آوری محصول می شود.
اهمیت استفاده از کودهای فسفر بالا در تولید مرکبات
فسفر از عناصری است که به مقدار زیاد مورد نیاز درخت مرکبات است فسفر در انتقال انرژی در گیاه و فعالیت متابولیکی آن نقش دارد و به طور غیر مستقیم بر عملکرد محصولات تاثیرگذار است. کودهای حاوی فسفر موجب بهبود رشد ریشه، تحریک گلدهی و رسیدگی دانه در گیاهان می شود.  فسفر در انتقال قند در داخل درخت و توسعه ریشه ها، گل ها نقش داشته و در نتیجه بر عملکرد محصول تاثیر می گذارد. کمبود فسفر در مرکبات موجب عقب افتادگی رشد مرکبات به علت رشد کم ریشه و تاخیر در گلدهی و میوه دهی می شود. به این منظور جهت جلوگیری از این عارضه ما به شما کودهای فسفر بالا شرکت رهروان رویش سبز مانند هورتی گرو 20-50-5، کمبی فست 10-52-10 و کود مایع کورت پی را پیشنهاد می کنیم.
اهمیت استفاده از کودهای پتاس بالا در تولید مرکبات
پتاسیم برای ساخت اسیدهای آمینه، ضروری است که شامل فرایند فتوسنتز و سبب افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش های محیطی و بیماری ها می شود و خاصیت انبارمانی محصول را افزایش می دهد. درختان مرکباتی که کمبود پتاسیم دارند بسیار ضعیف و کوچکتر از درختان سالم هستند. پتاسیم از جمله عناصر متحرک و پویا در گیاه است، به همین خاطر علایم کمبود ابتدا در برگ های مسن مشاهده می شود. از علایم کمبود پتاسیم در مرکبات می توان به نوک سوختگی و یا سوختگی در پهنک برگ اشاره نمود، همچنین برگ ها تمایل به لوله شدن به طرف بالا و یا پایین پیدا می کنند سرشاخه های درختان مرکبات خشک می شوند، میوه ها نارس به نظر می رسند و طعم آنها ترش می شود، پوست میوه ضخیم تر و میوه ها خشن تر و کم آب تر می شوند و به طور کلی عملکرد میوه کم و کیفیت آن نا مطلوب می شود. به این منظور جهت جلوگیری از کمبود پتاسیم در مرکبات ما به شما کودهای پتاسیم بالا شرکت رهروان رویش سبز مانند هورتی گرو 40-5-5، هورتی گرو 30-5-15، کمبی فست 36-12-12، کمبی فست 30-5-15، کمبی فست 40-5-5 و کود مایع کورت کا را پیشنهاد می کنیم. 
اهمیت استفاده از کودهای حاوی کلسیم در تولید مرکبات
کلسیم در گیاهان در ساختمان سلول و استحکام میوه نقش حیاتی دارد. علایم کمبود کلسیم در گیاهان را می توان ابتدا در نوک ساقه های در حال رشد و جوانترین برگ ها مشاهده کرد. و در صورت توسعه بیماری حاشیه برگ ها دچار سوختگی می شود. در خاک ها کمبود کلسیم به ندرت مشاهده می شود، زیرا اغلب خاک های معدنی سرشار از کلسیم قابل جذب هستند. البته در باغات مرکباتی که  PH کمتر از 5 دارند علایم کمبود کلسیم در مرکبات مشاهده می شود. در صورت مشاهده علایم کمبود کلسیم در مرکبات می توان از کودهای حاوی کلسیم شرکت رهروان رویش سبز مانند کورت کلبر، کورت کلسیم و اگرونوو کلسیم استفاده نمایید.
 اهمیت استفاده از کودهای حاوی گوگرد در تولید مرکبات
گوگرد پس از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم از نظر مقدار مورد نیاز گیاه در رتبه پنجم قرار دارد. گوگرد آلی به صورت پروتئین به همراه کودهای حیوانی و گیاهی به خاک اضافه می شود. بنابراین گوگرد نیز همانند نیتروژن جز مهمی از مواد آلی خاک است. در گياهان دچار كمبود گوگرد مقدار كلروفيل كاهش مي يابد و سبب جلوگيري از ساختن پروتئين همراه با انباشتگی ازت آلی و نیترات می شود. جلوگيري از ساخته شدن كلروفيل در هنگام كمبود گوگرد، شبيه به كمبود نيتروژن باعث زردي برگ مي شود با این تفاوت که تحرك گوگرد در گياهان كمتر از نيتروژن است و نشانه هاي كمبود گوگرد معمولا در برگ هاي جوان و به صورت زرد كم رنگ پهنك برگ است و برگ هاي مسن تر سبز باقي مي مانند.
اهمیت استفاده از عناصر غذایی کم مصرف ( میکروالمنت ها) در تولید مر کبات
آهن: کودهای آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد مرکبات می باشد. آهن در تولید کلروفیل و همچنین در برخی از سیستم های آنزیمی موثر در فتوسنتز و تنفس نقش دارد. در صورت کمبود آهن در گیاهان، کلروفیل به مقدار کافی در سلول های برگ ایجاد نمی شود و برگ ها رنگ پریده به نظر می رسد. البته به جز رگبرگ ها، کل سطح برگ زرد رنگ می شود و ابتدا این علائم در برگ های جوان و قسمت بالای ساقه مشاهده می شود و به تدریج کل گیاه را در بر می گیرد. به این خاطر که آهن در گیاهان متحرک نیست. در صورت کمبود شدید آهن برگ ها کوچک و نازک شده و خیلی سریع ریزش می کنند و درختان مرکبات دچار سرخشکیدگی شدید می شوند. در نهایت حجم تاج کاهش یافته و تشکیل گل و میوه و عملکرد نیز کاهش می یابد.
در بیشتر نقاط کشور عزیزمان ایران، مهمترین عامل کمبود آهن، زیادی بی کربنات در محلول خاک است که این بی کربنات خود نیز حاصل انحلال آهک در محلول خاک می باشد. بی کربنات تولید شده در محلول خاک خاصیت بافری دارد بدین معنی که با جلوگیری نسبی از کاهش PH در اطراف ریشه از حلالیت بیشتر ترکیبات آهن دار و قابلیت جذب آهن می کاهد. جهت رفع علایم کلروز آهن در درختان مرکبات ما به شما کودهای حاوی آهن شرکت رهروان رویش سبز مانند کلات آهن سونار و کورت پلاس فرو را پیشنهاد می کنیم.
منگنز: بخش عمده منگنز در برگ ها و ساقه گیاهان ذخیره می شود. این عنصر در واکنش های انتقال الکترون فتوسنتز و تولید کلروفیل و همچنین در تولید میوه نقش کلیدی دارد. علائم کمبود منگنز در گیاهان ابتدا در بافت های جوان گیاه دیده می شود.  کمبود منگنز در مرکبات به صورت رنگ سبز روشن در حاشیه برگ های جوان بروز می کند اما رگبرگ ها همچنان سبز تیره باقی می مانند. علائم کمبود منگنز، بسیار شبیه به آهن است اما رگیرگ ها به صورت حاشیه دار به رنگ سبز باقی می ماند و بقیه پهنک زرد و نکروز می شود. به منظور رفع این عارضه ما به شما کود کورت اف ام زد (FMZ) را که حاوی سه عنصر آهن، روی و منگنز است را معرفی می کنیم.
روی: روی در گیاهان در بسیاری از سیستم های آنزیمی گیاه، نقش کاتالیزوری و یا ساختمانی دارد و در ساخت پروتئین و تولید بذر گیاه نیز دخالت دارد و همچنین به تشکیل کلروفیل و آنزیم ها کمک می کند. میزان کم عنصر روی در گیاه موجب تولید میوه های کوچک با پوست نازک می شود. درختان مرکبات برای تشکیل و توسعه موفقیت آمیز گل به مقدار کافی کود حاوی روی نیازمند است. علائم کمبود روی در برگ های جوان به صورت ریزبرگی و کوچک شدن میان گره های سرشاخه بروز می کند. همچنین علائم کمبود روی در مرکبات شامل لکه های سبز روشن و یا زرد و یا حتی سفید در بین رگبرگ ها به ویژه در قسمت جوان گیاه و در زمان پیشروی به صورت نکروز و سوختگی و مردگی بافت های گیاهی دیده می شود، کوتاهی ساقه با کم شدن فاصله میان گره ها دیده می شود و گیاه کوتوله و فشرده می شود، برگ ها کوچک و ضخیم شده و زودتر از  موعد می ریزند. مرکبات بیشترین حساسیت را به کمبود روی از خود نشان می دهند و تاثیر مستقیم در کاهش عملکرد دارد. بدین منظور جهت جلوگیری از عارضه کمبود روی در مرکبات ما به شما کودهای حاوی روی شرکت رهروان رویش سبز مانند کورت زینک، زتا زینک و بیونوو زینک را توصیه می کنیم.
بور: عنصر بر نقش عمده ای در فعالیت های حیاتی گیاه دارد و در تقسیم سلولی بافت های مریستمی، تشکیل جوانه های برگ و گل، ترمیم بافت های آوندی، تنظیم مقدار آب و انتقال کلسیم در گیاه، سنتز پروتئین و چربی و تشکیل دیواره سلولی و نقل و انتقال مواد محلول در بین سلول ها نقش مهمی را ایفا می کند. علائم کمبود بور ممکن است در برگ، شاخه، میوه و حتی ریشه گیاه مشاهده شود اما ابتدا نشانه های کمبود در برگ های جوان و سرشاخه ها نمایان می شود که بصورت توقف رشد جوانه های انتهایی است که بلا فاصله پس از آن برگ های جوان سبز کمرنگ می شوند که با پیشرفت کمبود، به صورت سیاه شدن جوانه های رویشی و بافت های مریستمی، تجزیه سلولی بافت های پارانشیمی و از بین رفتن سلول ها بروز می کند. در میوه مرکبات علایم به صورت بدشکلی، سختی و سفتی میوه ها مشاهده می شود. ممکن است داخل میوه چوب پنبه ای شده و ناحیه مرکزی آن قهوه ای شود. به منظور جلوگیری از علایم کمبود بور در مرکبات ما به شما کود مایع بتابور را پیشنهاد می کنیم.
مس: مس در گیاهان بیشتر فعالیت های آنزیمی و واکنش های انتقال الکترون را کنترل می کند و به دلیل عدم تحرک در گیاه، علائم کمبود آن ابتدا در برگ های جوان تر دیده می شود. علائم کمبود مس در مرکبات معمولا در شاخه های با رشد بیشتر و برگهای درشت بروز می کند به صورتی که برگها به رنگ سبز تیره با لکه های زرد رنگ در می آیند و شادابی خود را از دست می دهند. در شرایطی که کمبود مس شدید باشد می توان از روش محلول پاشی  استفاده کرد به این منظور ما به شما کود حاوی مس اگرونوو کاپر را پیشنهاد می کنیم. با توجه به این که باغداران معمولا درختان مرکبات را با قارچ کش های حاوی مس به منظور جلوگیری از بروز بیماری ها، سم پاشی می کنند کمبود مس به ندرت در باغات شمال کشور مشاهده می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این قسمت نباید خالی باشد
این قسمت نباید خالی باشد
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
شما برای ادامه باید با شرایط موافقت کنید

فهرست